39. IÑAKI ALDABALDE PLAZA / PLAZA DE IÑAKI ALDABALDE

Auzoa: Ategorrieta-Ulia

 

 

Iñaki Aldabalde plaza Atarizar kaleko azken zatiaren eta Ategorrietako RENFEko apeaderoaren artean dago.

Iñaki Aldabalde Donostian jaio zen 1936ko uztailaren 29an. Misiolari laiko moduan Ekuadorko Los Ríos eskualdean jardun zuen 1960tik 1980ra. Donostiara bueltan drogaren aurkako borrokan sartu zen eta 1985an Gipuzkoako Proyecto Hombre - Gizakia Helburu sortu zuen. 1987an hil zen.

Iñaki Aldabalderen omeneko bustoa, Ulia Enea zentroan

 

Iñaki Aldabalde plazaren izendapena 2005ko uztailak 27an onartu zen.

38. OIARTZUN IBAIAREN KALEA / CALLE DEL RÍO OIARTZUN

AUZOA: EGIA

 

 

Oiartzun Ibaiaren kalea Ametzagaña kalea eta Aldapa kalearen artean kokatua dago. Bertan Ametzagaina kalera "isurtzen" duten Deba Ibaiaren eta Bidasoa Ibaiaren kaleak daude. Oiartzun Ibaiaren kalea Bidasoa Ibaiaren kalera doan kale motz bat da.

Oiartzun ibaia Gipuzkoan itsasoratzen den ibairik motzena da. 16,6 kilometroko ibilbidea egiten du eta bere arroa 82,27 km²ko azalera dauka. Aiako Harritik datozen errekasto ezberdinetan du jatorria eta Oiartzun, Errenteria eta Lezo igaro ondoren Pasaiako portuan itsasoratzen da.

 

Oiartzun ibaia Errenteria eta Oiartzun artean, 2013ko urtarrilak 15ean. Ibaia ia gainezka egitera iritsi zen.

Pasaiako itsasadarra, Oiartzun ibaia itsasoratzen den fiordoa, Pasai Donibane eta Pasai San Pedro artean.

1988ko martxoak 23an onartu zen Oiartzun Ibaiaren kalearen izendapena.

37. RAMÓN MARÍA LILI PASEALEKUA / PASEO DE RAMÓN MARÍA LILI

Auzoa: Gros

Ramón María Lili pasealekua Urumea ibaiaren eskuin aldean dago, Santa Katalina eta Zurriolako zubien artean.

 

 

 

Eraikin aipagarriak daude pasealeku honetan. Santa Katalina zubiaren ondoan zuri koloreko eraikin arrazionalista dago, Fernando Arzadun arkitektoak 1930 eta 1933 artean proiektatua "La Equitativa" aseguru-etxearen egoitza izateko.

 

La Equitativa eraikina 1940-1950 hamarkada aldera. Argazkia: Kutxateka

https://www.kutxateka.eus/Detail/objects/186258/s/0

La Equitativa aseguru etxearen kartela, oraindik eraikinean dagoena.

La Equitativa eraikina 1996an, garaiko iragarki-panel argiztatuarekin. Argazkia: Auñamendi Eusko Entziklopedia

https://aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus/es/foto/mu-24974/

 

Urumea etxebizitzen eraikina Rafael Moneoren obra da, 1969 eta 1973 artean eraiki zuten Marquet, Unzurranzaga eta Zulaica arkitektoen laguntzarekin. 

 

Eraikin honen aurretik 1926tik 1968ra beste bat zegoen, hotel bat (Savoiako Printzea) eta frontoi bat (Urumea frontoia) zituena. Hainbat ekitaldi ospatu ziren Urumea frontoian eta lehen urteetan zinema areto bezala ere erabili zen.

Savoiako Printzearen hotela eta Urumea frontoia 1945an. Argazkia: Kutxateka

https://www.kutxateka.eus/Detail/objects/118

 

 

Ramón María Lili Laborda (ohartu Lili idazten dela, azentua lehen i hizkian duelarik eta ez bigarrenean) 1846ko abuztuak 30ean jaio zen Antzuolan. Gipuzkoako diputatu izendatu zuten 1880an. 1892-1896 eta 1906-1907 artean Gipuzkoako Diputazioko lehendakaria izan zen.

 

Ramón María Lili. Argazkia: Auñamendi Eusko Entziklopedia

https://aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus/eu/lili-ramon-maria-de/ar-88254/argazkiak/

 

 

Gipuzkoako gobernadore zibila izan zen ere, baina kargua uztea erabaki zuen 1904an, alkoholen legea Gipuzkoaren eta Foruen kontrakoa zela argudiatuz. Bergaran hil zen 1921an eta urte hartako maiatzak 29an Donostiako udalak bere izena duen pasealekuaren izendapena onartu zuen.

 

 

36. MACONDO KALEA / CALLE DE MACONDO

Auzoa: Mirakruz-Bidebieta

Macondo kalea Pasai San Pedro hiribidearen ondoan dago, hiribide honen hasieran. Kale hau gaur egun urbanizazio pribatu baten barruan dago. Ez dago sarrera publikorik bertara.

 

 

 

Macondo Gabriel García Márquez idazle kolonbiarraren hainbat eleberritan agertzen den fikziozko herria da. Eleberri hauetako ezagunena Cien años de soledad da, oraindik euskaratu gabe dagoena. Errealismo magiko izeneko estiloaren autore adierazgarrienetako bat da García Márquez.

 

Cien años de soledad. Irudia: Wikimedia Commons

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Cienanosdesoledad.jpg

 

Gabriel García Márquez 1927ko martxoak 6an jaio zen, Kolonbiako Magdalena departamentuko Aracataca herrian. Jaio eta gutxira, gurasoak Barranquillara joan ziren bizitzera eta Gabrielek haurtzaroa Aracatacan pasa zuen amaren parteko aiton-amonekin.

Gabriel García Márquez jaio zen etxea Aracatacan, gaur egun museo bilakatua. Argazkia: Wikimedia Commons

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Casa_natal_del_escritor_Gabriel_Garc%C3%ADa_M%C3%A1rquez.JPG

Gabriel García Márquez 1943an Bogotara joan zen batxilergoa ikastera eta ondoren zuzenbidea ikasten hasi zen. Universidad Nacional de Colombia unibertsitateko El espectador egunkarian argitaratu zituen bere lehen ipuinak.

Moserrate eraikina, Bogotá. El espectador egunkariaren egoitza izan zena. Argazkia: Wikimedia Commons

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:BOGO_Eje_Ambiental.JPG

 

 

Zuzenbidea utzi eta kazetaritza izan zuen ogibide. Kolonbiatik alde egin zuen bertako erregimena kazetari ezkertiarren aurkako errepresioa eragiten ari zelako. 1955an bere lehen literatura saría jaso zuen eta urte hartan ere lehen eleberria idatzi zuen, La hojarasca.

 

La hojarasca nobelaren azala. Irudia: Poemas del alma

https://www.poemas-del-alma.com/blog/especiales/curiosidades-hojarasca-gabriel-garcia-marquez

 

Hainbat eleberri idatzi zituen. 1967an argitaratu zen Cien años de soledad nobelarekin egin zen mundu osoan famatua. 1982an Literaturako Nobel saria irabazi zuen. 1999an linfoma  diagnostikatu zioten. 2014ko apirilak 17an hil zen linfomaren berragerpenaren ondorioz.

 

Gabriel García Márquez 2002an. Argazkia: Wikimedia Commons

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Gabriel_Garcia_Marquez.jpg

 

 

Macondo kalearen izendapena 2005eko uztailak 27ko udalbatzarrean onartu zen.