179. FLORES KALEA / CALLE DE FLORES

Auzoa: Miramon-Zorroaga

 

Flores kalea Begiristan Doktorearen pasealekuan hasten da, Onkologikoaren ondoko biribilgunean. Pasealekuaren azpitik igaro ondoren, Dulce Maria Loynaz kalean amaitzen da.

 

 

Flores baserriaren lehen aipamena 1832an aurkitzen da. Miramon oinetxearen menpe zegoen. Defentsa Ministerioak erosi zuen, lur-armadaren behitegi izan zen. Gaur egun ez da existitzen baserri hau.

 

Miramon-zar baserria. Argazkia: aiete.net http://www.aiete.net/2021/07/los-toros-de-miramon/

 

 

Flores kalearen izendapena 2001ko abenduaren 3an onartu zen.

 

 

178. XABIER LIZARDI KALEA / CALLE DE XABIER LIZARDI

Auzoa: Ibaeta

 

Xabier Lizardi kalea Bernardo Estornes Lasa kalean hasten da. Errotaburu osoa zeharkatzen du, Lasarte plazaren ondoan amaitu arte.

 

Jose Maria Agirre Egaña 1896ko apirilaren 18an Jaio zen Zarautzen. Umetan Tolosara joan zen bizitzera. Zuzenbidea ikasi zuen Madrilen eta Tolosako fabrika bateko kudeatzaile gisa hasi zen lanean. 1927an hasi zen Xabier Lizardi izengoitia erabiltzen olerkari bezala.

Xabier Lizardi. Argazkia: Wikimedia Commons

https://commons.m.wikimedia.org/wiki/File:Xabier_Lizardi_idazlea_1933an.jpg#mw-jump-to-license

Lauaxeta eta Orixerekin batera, gerra zibilaren aurreko euskal olerkari handiena da Xabier Lizardi.1932an argitaratutako Biotz-begietan poesia-liburua da bere obra nabarmenena.1933an hil zen pneumoniak jota.

 Biotz-begietan. Irudia: Wikipedia https://eu.m.wikipedia.org/wiki/Biotz-begietan

 

Xabier Lizardi kalearen izendapena 1992ko irailaren 21ean onartu zen. 

 

 

177. IBAETA PARKEA / PARQUE DE IBAETA

Auzoa: Ibaeta

 

Ibaeta parkea Tolosa hiribidearen eta Tecnun unibertsitatearen artean dagoen berdegune bat da. Gaur egun obretan dago zonalde hau.

 

 

Parkeari izena ematen dion Ibaeta auzoa padura eta hezegunea zen aintzinean. Ibaeta parkean dagoen putzua galdutako hezegune horien arrasto txiki bat da.

 

Ibaeta parkearen izendapena 1996ko otsailaren 19an onartu zen.

 

 

176. FORU PASEALEKUA / PASEO DE LOS FUEROS

Auzoa: Erdialdea

 

Foru pasealekua Askatasunaren Hiribidean hasten da. Urumea ibaiaren ondotik igarotzen da eta San Martin kalean bukatzen da.

 

 

 

 

Foruak Erdi Aroan lurralde edo herri bateko legeen bilduma ziren. Gipuzkoan gutxienez XIV. mendetik biltzen ziren udalerriak Batzar Nagusietan. Gipuzkoan idatziz ezagutzen diren lehen batzarrak 1397an Getarian elkartu ziren Batzar Nagusiak dira.

 

 

Ipar Euskal Herrian 1789ko Frantziako iraultzak foruen desagerpena ekarri zuen. Hegoaldean, 1876an Canovas del Castillok foruen abolizio legea aurrera eraman zuen eta foruen ordez 1878an Probintzia Baskongadoetako Ekonomia Ituna sinatu zen.

Antonio Cánovas del Castillo Irudia: Wikimedia Commons https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Canovas2.jpg

 

 

1904an Arbide dorreak eraiki zituzten Foru pasealekuan. Ukitu modernistak dituzten estilo neogotikoko dorre hauek eraikuntza enpresa bati saldu zizkioten 1970ko hamarkadan. Aurrezki Kutxa munizipalak dorreak salbatu eta harriz-harri Miramonera eraman zituen 1979an.

 

Arbide dorreak aintzinako kokapenean. Argazkia: Kutxateka

https://kutxateka.eus/index.php/Detail/objects/378485/s/348

 

 

Arbide dorreak aintzinako kokapenean. Argazkia: Kutxateka

https://kutxateka.eus/index.php/Detail/objects/848360 

 

Arbide dorreen desmuntaia. Argazkia: Kutxateka

https://kutxateka.eus/index.php/Detail/objects/830861/s/144 

Arbide dorreen desmuntaia. Argazkia: Kutxateka

https://kutxateka.eus/index.php/Detail/objects/378476/s/156

 

 

Aranzadi zientzia elkarteak erabili zituen dorreak, Ondoren Euskal Herriko Unibertsitateak, eta gaur egun Kutxa fundazioak kudeatzen ditu.

 

 

Foru pasealekuaren izendapena 1891ko ekainaren 1ean onartu zen.

 

 

175. LASARTE PLAZA / PLAZA DE LASARTE

Auzoa: Ibaeta

 

Lasarte plaza Sustraiarte kalearen, Orixe pasealekuaren eta Xabier Lizardi kalearen artean dago.

 

Lasarte, Lasarte-Oria udalerriaren bi herriguneetako bat da. Donostiatik gertu dago, Oria ibaiaren ibarrean. Udalerria 1986an sortu zuten, Lasarte Hernani eta Urnietatik banandu, Oria Andoain eta Urnietatik banandu eta bi herriguneak batuz.

Manuel Lekuonaren ustez, Lasarte hitza lats arte (ubideen arteko lekua) hitzetik dator. Lasarte izeneko hainbat leku daude Euskal Herrian. Erdi aroan sortu zen herria, San Pedro ermitaren inguruan, Hernanitik zetorren Frantziako bidearen eta Urnietatik zetorren Nafarroakoaren loturan.

1180an Antso Jakitunak Donostiari forua ematean Lasarte Donostiaren menpe geratu zen. 1371an Usurbil eta 1380an Hernani sortzean, Lasarte Hernaniko auzo bihurtu zen. 1615an Urnieta sortzean, herri honek ere Lasarteko lurrak hartzen zituen.

XX. mendean hazkunde demografiko handia izan zuen Lasartek. 1916an Donostiako Udal hipodromoa eraiki zuten ibaiaren beste aldean. Gainera, 1920ko hamarkadan Lasarteko zirkuitua sortu zuten, nazioarteko lasterketak eginez, eta 1930ean Michelin pneumatiko fabrika eraiki zuten.

Gerra zibilaren ondoren etorkin asko iritsi ziren Lasartera, bertako fabriketan lan egitera (Michelin, Hilaturis, Tejidos del Oria,  ATC). Industriak oraindik garrantzi handia du Lasarten. 2000 urtean Urbil merkatal zentroa ireki zuten eta lasartear askok lan egiten duten bertan.

 

Lasarte plazaren izendapena 1992ko irailaren 21ean onartu zen.