57. AITA ORKOLAGA PASEALEKUA / PASEO DEL PADRE ORKOLAGA

Auzoa: Igeldo

Aita Orkolaga Pasealekua Igeldoko plazaren ondoan hasten da, Kristobal Balenziaga pasealekuaren amaieran. Kanposantuaren parean Itsasalde pasealekuaren jarraipena egiten du Orioko errepidea jarraituz.

 

Igeldoko kanpina pasa eta Mendizorrotz aldera jotzen du Aita Orkolaga pasealekuak.

 

Polipaso etxea pasa ondoren, kostaldea ikusteko aukera ematen digu Aita Orkolaga pasealekuak. Orio eta Usurbilgo udalerrien mugaraino iristen da, Tontortxiki parke megalitikoaren ondoan. Errepidea orduan beherantz doa, Orioraino iritsiz.

Juan Migel Orkolaga 1863an jaio zen Hernanin. Apaiz ikasketak Buenos Airesen hasi eta Gasteizen bukatu ondoren, Beizamara bidali zuten apaiz bezala eta 1893an Zarautzera joan zen. Han hasi zituen lehen meteorologia behaketak eta 1900ko azaroaren 15eko enbata aurrikusi zuen.

Juan Migel Orkolaga 1910 aldera. Argazkia: Wikipedia

https://eu.wikipedia.org/wiki/Fitxategi:Juan_migel_orkolaga_0001.jpeg

 

Aita Orkolagak La Constancia egunkari katoliko integristan argitaratzen zituen bere aurreikuspenak. Aurkariek 'Padre Borrascas' goitizena jarri zioten burla egiteko, neurketa zehatzak egin arren, aurreikuspenak datuetan baino, hodeien forma begiratzean sustatzen zituelako.

La Constancia egunkariaren 1912ko uztailaren 21eko aleko orrialde bat, Aita Orkolagaren eguraldi iragarpenarekin.

Argazkia¨DonostiaTeka

https://www.donostia.eus/DonostiaKultura/donostiateka/prensa/LA%20CONSTANCIA/JPG/1912/07/21/0003.jpg

 

1901an Gipuzkoako Foru Aldundiari txosten bat aurkeztu zion meteorologia behatoki bat sortzearen alde. 1905an Igeldoko behatokia eraiki zuten, Matxitxako lurmuturretik Landetarainoko ikuspegia zuelarik, eta Aita Orkolaga izan zen bere zuzendaria.

 

Igeldoko behatokia 1905 aldera. Argazkia: Wikipedia

https://eu.wikipedia.org/wiki/Fitxategi:Igeldo_behatokia.jpeg

 

Igeldoko behatokia gaur egun

 

 

Aita Orkolaga 1914ko irailak 22an hil zen, minbiziagatik. Igeldon, plazaren parean eta bere izena duen pasealekuaren hasieran, bere omenezko busto bat dago.

 

 

Aita Orkolaga pasealekuaren izendapena 1973ko abuztuak 31an onartu zen.

 

 

56. ERREGINA ERREGEORDEAREN KALEA / CALLE DE LA REINA REGENTE

Auzoa: Erdialdea

Erregina Erregeordearen kalea Boulevard zumardian hasten da, Aldamar eta Okendo kaleen artean, eta Zurriolako zubian amaitzen da Salamanca eta Argentinako Errepublikaren pasealekuen artean.

 

 

Erregina Erregeordearen kaleak iturri eta lorategi bat dauzka erdian, Secundino Esnaolaren omenezko busto bat dagoelarik bertan.

 

 

 

 

Maria Kristina Habsburgekoa, Austriako Karlos Fernando artxidukearen alaba, 1858ko uztailaren 21ean jaio zen. 1879an Alfontso XII.a Espainiakoarekin ezkondu zen, erregea 1878an Maria de las Mercedes Orleanskoaren alargun geratu ondoren.

 

Alfontso XII.a eta Maria Kristina Habsburgokoa 1885an. Argazkia: Wikimedia Commons

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Alfonso_XII_with_his_second_wife.jpg

 

 

1885an erregea hil zen, Maria Kristina Alfontso XIII.a hurrengo errege izango zenaren haurdun zegoenean. Maria Kristinak erregeordetza hartu zuen Alfontso XIII.a semea adingabea zen bitartean, 1902a arte.

 

Maria Kristina Erregina Erregeordea Alfontso semearekin 1898an.

Egilea: Luis Álvarez Catalá. Gaur egun Espainiako Senatuaren jauregian dago margoa.

Irudia: Wikimedia Commons.

 https://es.wikipedia.org/wiki/Archivo:Alfonso_XIII_y_Mar%C3%ADa_Cristina_Regente._1898._Luis_Alvarez_Catal%C3%A1.jpg

 

 

Maria Kristinaren erregeordetzan txandakatzea egon zen Espainiako gobernuan Canovasen Alderdi Kontserbadorearen eta Sagastaren Alderdi Liberalaren artean. Garai hartan Espainiak itsasoaz bestaldeko azken koloniak galdu zituen Estatu Batuen aurkako gerran jasandako porrotagatik.

 

Maine koraza-ontzia Habanako portuan hondoratua.

Irudia: Wikipedia https://es.wikipedia.org/wiki/Archivo:USSMaine.jpg

 

 

Maria Kristinak 1887tik 1929an hil arte udak Donostian pasa zituen, Aiete Jauregian lehenik eta Miramar Jauregian 1893tik aurrera. Bere omenezko bi estatua daude, bat Ehunurteurrenaren plazan eta Ondarretako lorategietan bestea.

 

 

 

Eskulturez gain, bere izena daramatzan hotela eta zubia ere dauzkagu Urumea ibaiaren inguruan.

 

1887ko ekainak 28an Erregina Erregeordearen kalea izendatu zuen udalbatzarrak. II. Errepublikan Francisco Gascue izena eman zioten kaleari, 1937ko ekainak 15ean oraingo izena berreskuratuz. Gaur egun Frantzisko Gaskue kalea Sibilia kalea eta Castelao parkearen artean dago.

 

 

55. BEGIRISTAIN DOKTOREAREN PASEALEKUA / PASEO DEL DOCTOR BEGIRISTAIN

Auzoa: Miramon-Zorroaga

 

Begiristain doktorearen pasealekua Aita Donostia plazan hasten da. Donostiako Unibertsitate Ospitalearen aurretik pasatzen da.

 

 

Onkologikoa jarraituz, Oriamendi pasealekua eta Goiaztxiki bidea elkartzen dituen biribilguneraino iristen da.

 

 

 

1932an bide txiki eta estu bat eraiki zuten Donostiako hiri sanitarioaren lanak burutzeko. 1960an obra guztiak amaitzean bide hori trafikoarentzako egokitu zuten. 1973an bide hau Begiristain doktorearen omenez izendatu zuten.

 

Gipuzkoako ospitalearen eraikuntzako lanak. Argazkia: Kutxateka.

https://www.kutxateka.eus/Detail/objects/47615/s/48

 

 

Jose Begiristain Gorriti 1879an jaio zen Donostiako Parte Zaharrean. Medikuntza ikasi zuen Valladoliden eta Parisen eta 1906an Manteoko San Antonio Abad ospitalean lortu zuen plaza. 1928tik 1937ra Manteoko ospitaleko zuzendari izan zen. 1952an hil zen.

 

Jose Begiristain. Argazkia: Madrilgo Complutense unibertsitateko liburutegia.

https://webs.ucm.es/BUCM/med/archivo/ficha_foto.php?foto=552

 

 

Begiristain doktorearen pasealekuaren izendapena 1973ko abuztuak 31an onartu zen.